czwartek, 23 października 2025

3. Z Puszkiem o podróżach: Ani

 

  Było upalne sierpniowe popołudnie kiedy stanęłyśmy z Siostrą przed Bramą Arslana, prowadzącą do Ani – stolicy Królestwa Armenii, zwanej 'miastem 1001 kościołów'. Dziś cichej i bezludnej, zapomnianej przez czas. I pomyśleć, że przed wiekami tętniło tu życie, biły dzwony, kwitł handel, ludzie modlili się i śmiali.

  Po przekroczeniu bramy znalazłyśmy się w świecie, w którym teraźniejszość splatała się z tysiącletnią historią. Miejscu, mającym w sobie zniewalającą melancholię i ciszę. Step lśnił jak miedź. Powietrze drgało od gorąca, a wiatr niósł echo dawnych modlitw.

  Szłyśmy powoli wśród ruin i kamieni, które miały ogromną moc. Widziałyśmy w nich ślady codziennego życia i rytuałów dawnej społeczności.

  Katedra, choć poraniona przez wieki, wciąż miała w sobie majestat. To prawdziwy klejnot. Monumentalna, a zarazem pełna lekkości. 

  Słońce przenikało przez dziury, malując na posadzce wzory niczym ślady modlitw, które nigdy nie wybrzmiały do końca.


  Ale Ani to nie tylko katedra. To całe kamienne miasto, rozsypane na płaskowyżu, jak rozdziały starej księgi.

  Kościół Odkupiciela rozcięty na pół przez piorun... Milczący świadek dawnych czasów. 

  Kościół św. Grzegorza z freskami, które przetrwały wieki i wciąż opowiadały historie świętych choć kolory dawno wyblakły.



  Stojący nieopodal meczet o surowych, odbijających światło murach robił wrażenie ascetycznym majestatem, ciszą i spokojem.



  Pozostałości zoroastriańskiej Świątyni Ognia były niemal niewidoczne wśród kamieni. 

  A jednak czułyśmy tę pradawną energię, jakby ogień nigdy nie zgasł, lecz tlił się w ciszy ruin.

  Zniszczony przez czas i trzęsienia ziemi klasztor św. Rypsymy stał samotnie i tęsknie spoglądał w nurt rzeki Achurian, strzegąc tajemnic minionych pokoleń.

  Zawalony most nad wodami rzeki był jak milcząca brama do przeszłości. Kamienie połyskiwały w słońcu, a fragmenty filarów przypominały, że kiedyś łączył brzegi miasta i był ważną częścią codziennego życia mieszkańców. 

  Dziś jest symbolem, że nawet potężne rzeczy mogą runąć, pozostawiając jedynie ślad w pamięci.

  Szłyśmy między kamiennymi ścianami. Każdy kamień zdawał się pamiętać, a każdy cień mówić. Mury miejskie ciągnęły się niemal w nieskończoność, a ruiny pałacu królewskiego opowiadały o dawnym splendorze Ani.



  Zatrzymałyśmy się przy murze, z którego widać było rzekę Achurian, dzisiaj granicę dwóch światów: Turcji i Armenii.

  Czułyśmy bogactwo tego miejsca, jego różnorodność, duchowość i pustkę... Wiatr niósł zapach suchej trawy, pyłu i historii.

  Stałyśmy tam, między ruinami i niebem. I wiedziałyśmy. Ani nie umarło. Ani śni. Ani wciąż żyje w kamieniach, w wietrze, w tysiącu opowieści...



Stare miasto pachnie historią,

a ja mruczę w rytmie wieków.

/Puszek 🐾/


Wypowiedziane szeptem, zapisane puszkiem...

*zdjęcia własne;

65 komentarzy:

  1. Cały ten krajobraz i ruiny wyglądają niezwykle imponująco. Nie wiedziałam, że takie cuda można zobaczyć w Armenii. Koniecznie trzeba to zobaczyć zanim zniszczenia się pogłębią!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Miejsce jest naprawdę warte zobaczenia. I...jest w Turcji. To taka ciekawostka:-)

      Usuń
  2. Gdyby tam Puszka wpuscic, mialby pewnie raj do polowan na myszki i inne drobne zyjatka.
    A na powaznie szkoda, ze taki zabytek niszczeje i panstwo nic z tym nie robi, nie ratuje.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Wiesz, jeszcze niedawno nie można było zwiedzać tego miejsca. Teren Ani był zamknięty i pilnowany przez tureckie wojsko. Żołnierze sprzedawali fotki i robili na tym niezły biznes. To, że można tam wejść (gdy tam byłyśmy wstęp był darmowy) to już duża zmiana i sukces. W 2016 Ani wpisano na listę UNESCO. I na tym koniec.

      Usuń
    2. Przynajmniej pierwszy krok zostal zrobiony, teraz trzeba miec nadzieje, ze ktos wreszcie zajmie sie ochrona zabytku i nie pozwoli czasowi i pustyni zdewastowac go do konca.

      Usuń
    3. I ja mam nadzieję, że to pierwszy ale nie ostatni krok.

      Usuń
  3. Tyle wspaniałych miejsc na naszej planecie. Aż żal, że nie można wszystkiego samemu zobaczyć, doświadczyć…

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To chyba niemożliwe. Nawet jakby człowiek był w podróży całe życie.

      Usuń
  4. Świat jest taki piękny, a w Tobie drzemie tyle opowieści... Wspominaj, pisz dalej, niech zobaczą światło dzienne.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. I mnie świat wciąż zachwyca. Pewnie jeszcze nie raz coś napiszę, czasem tylko muszę skorzystać z "pamięci zewnętrznej" w postaci mojej siostry;-)

      Usuń
  5. kościół, meczet, adarian...
    pomyśleć, że wyznawcy tego, czy tamtego żyli sobie razem w zgodzie do czasu, aż się w końcu pobili i każde poszło w swoim kierunku...
    i tak to jest...
    p.jzns :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nie. Właśnie, że się nie pobili. Zostali najechani, podbici, złupieni, zburzeni chyba ze 4 razy, a może i więcej, a kiedy się prawie wygramolili to ich trzęsienie ziemi zrujnowalo i pogrzebało... No ale gdyby nie to, to niewiadomo jakby było...

      Usuń
    2. luz :) , ja tylko uprościłem do bólu, realna historia jest o wiele bardziej skomplikowana...
      i pewnie jeszcze bardziej bolesna...

      Usuń
    3. Wiem, że wiesz. Historia Ormian jest tragiczna i straszna. Ostatnio obejrzałam "Przyrzeczenie" i tak mi się to Ani przypomniało...

      Usuń
  6. Największe warzenie robi chyba ten kościół przecięty na pół, a jeśli czuć tam ducha dawnych czasów, to jest to magiczne miejsce!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. I na nas ten kościół zrobił największe wrażenie, a całe miasto ma naprawdę niesamowitą atmosferę.

      Usuń
    2. Dopiero zauważyłam błąd - miało być "wrażenie", przepraszam!

      Usuń
  7. O Armenii marzę od dłuższego czasu. A teraz czytając Twój wspaniały post i oglądając zdjęcia chciałabym to wszystko zobaczyć. Rozmyślam o średniowiecznych klasztorach znajdujących się na liście światowego dziedzictwa UNESCO, przede wszystkim o klasztorze Geghard (klasztorze włóczni). Marzyć można ale życie pisze różne scenariusze.
    Serdecznie pozdrawiam:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nie sprecyzowałam tego w notce ale Ani jest w Turcji:-), a w 2016 roku zostało wpisane na listę UNESCO. Jest to miejsce ze wszech miar warte zobaczenia i doświadczenia tej niezwykłej atmosfery. Armenia jest i w naszych planach podróżniczych ale kiedy je zrealizujemy trudno powiedzieć.
      Pozdrawiam serdecznie:-)

      Usuń
  8. Stolica Królestwa - a teraz straszy pustą przestrzenią.

    OdpowiedzUsuń
  9. Fantastyczne miejsce, z taką historia . Gratuluję wyprawy. Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  10. Niesamowite miejsce! W takich właśnie miejscach można dotknąć dłonią historii zapisanych w starych, kamiennych murach.
    Piękna wyprawa.
    Pozdrawiam serdecznie :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tak, można dotknąć i to dosłownie. To pomaga poczuć atmosferę tego miejsca jeszcze bardziej.
      Pozdrawiam cieplutko:-)

      Usuń
  11. To takie milczące miejsce historii, z bogatym wnętrzem dziejów, myślę że - tak jak piszesz - będąc tam czuje się historyczne znaczenie miejsca. Widać to na tych zdjęciach. Pozdrawiam serdecznie, uściski dla Puszka 😃🖐️

    OdpowiedzUsuń
  12. So much beauty, fascination and history. Thank 😊 you ❤️ so much for sharing.

    OdpowiedzUsuń
  13. Ech Armenia jeszcze przed nami. Miejsce magiczne.

    OdpowiedzUsuń
  14. Ciekawe miejsce, szkoda że niszczeje.

    OdpowiedzUsuń
  15. Bardzo lubię zwiedzać takie miejsca. Interesujące jest tutaj przenikanie się kilku religii.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tak, różne wierzenia współistniały w pokoju, a to daje do myślenia.

      Usuń
  16. "Imponujące" - to mało powiedziane, a wartością dodaną jest fakt, że nawet na zdjęciach obejmujących całkiem szeroką panoramę, nie widzę turystów. Domyślam się, że gdzieś są, ale w ilości, która nie przeszkadza. Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Turystów bardzo mało i to jest wielki plus. Docierają tam ci, którzy naprawdę są zainteresowani historią tego miejsca bo to jest naprawdę daleko od cywilizacji, tuż przy granicy z Armenią.

      Usuń
  17. Odwiedzam Cie ale nie moge komentowac, z jakiegos powodu blogger mnie nie wpuszcza do Ciebie.
    Pisze wiec na probe jako anonim, moze tym sposobem bede przyjeta?.
    Serpentyna

    OdpowiedzUsuń
  18. O - przyjeto mnie - bede wiec komentowac jako anonim.
    Ucalowania dla Puszka.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Blogger robi różne dziwne rzeczy, codziennie wymyśla coś nowego. Mnie np. nie wyświetla nowych postów na obserwowanych blogach.
      Nie mam nic przeciwko takiemu komentowaniu:-) U mnie nie ma ograniczeń w komentowaniu, moderuję jedynie komentarze do starszych notek, żeby ich nie przegapić.
      Puszek dziękuje i pozdrawiam Bellę:-)

      Usuń
  19. Lubie oglądać ruiny. Mają niesamowity klimat. Gdy je zwiedzam, nachodzą mnie refleksje nad upływem czasu, zastanawiam się co zostanie po nas, ludziach współczesnych...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Takie miejsca skłaniają do takich refleksji, zwłaszcza tych o przemijaniu.

      Usuń
  20. Przewspaniale to opisałaś.... Wyrazy najwyższego uznania.
    Byłam w Armenii bardzo dawno temu .... i też mnie oczarowały jej zabytki...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję bardzo:-) Tamtejsza architektura jest jedyna w swoim rodzaju.

      Usuń
  21. Wspaniały poetycki opis Ani. Piękne miasto.
    Pozdrawiam serdecznie :)

    OdpowiedzUsuń
  22. Małgosiu, pięknie to napisałaś przeplatając zdjęciami! Przyznam Ci się szczerze, że o Armenii wiem niewiele, ale czytając Twoja relację z wizyty w tym kraju, w mieście Ani poczułam się, jakbym duchem tam była. Serio! Uczucie było też jakieś takie, jakbym czytała książkę z gatunku moich ulubionych, gdzie historia łączy się z teraźniejszością, wpływa na nią. Jakaś tajemnica sprzed wieków, skarb, które chce ktoś zdobyć... A do tego piękna sceneria i odkrywanie innego nieznanego świata.
    Małgosiu, pozdrawiam Cię serdecznie!!!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję za ten piękny i poetycki komentarz. Cieszę się, że mój opis dostarczył Ci tak wzruszających wrażeń. Pozdrawiam serdecznie:-)
      p.s. nie jestem Małgosią;

      Usuń
  23. Ruiny, i ogólnie to wszystko dookoła, robi wrażenie. :) Znakomita fotorelacja, lubię czytać o Twoich podróżach. :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Jak miło! Zapraszam więc na kolejne wspominki z mniej i bardziej znanych miejsc:-) Mam już szkice o Asyżu, Wąwozie Samaria i Villajoyosa, a w planach kolejne:-)
      Ani to jedno z tych miejsc, które zrobiło na mnie największe wrażenie. Przez rozmiar i tę niesamowitą ciszę...

      Usuń
  24. Smutek, że tyle zostało ze stolicy królestwa, w którym kiedyś kwitła jedna z najwspanialszych kultur. Historia obeszła się okrutnie z tym narodem, którego dwie trzecie żyje w diasporze., a ci którzy mieszkają na swojej ziemi, ciągle są pod presją silniejszych sąsiadów. Przesyłam serdeczne pozdrowienia!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ten wpis powstał pod wpływem filmu "Przyrzeczenie", który obejrzałam po raz wtóry. Filmie o rzezi Ormian na początku XX wieku, do której Turcy nie przyznają się do dzisiaj. Tak, historia tego narodu jest tragiczna... A Ani jest jak wyrzut sumienia. Może dlatego rząd turecki nie robi nic by ocalić chociaż te resztki tak wspaniałego niegdyś miasta. Pozdrawiam serdecznie:-)

      Usuń
  25. Aż trudno uwierzyć, że niegdyś tętniące życiem potężne miasto stało się miastem widmem... a to co z niego pozostało dalej rozsypuje się na szczycie płaskowyżu, pośród żółtych traw i hulającego wiatru. Na swoich zdjęciach pięknie utrwaliłaś ten krajobraz bezruchu i ciszy, zrujnowaną katedrę, skorupy kościołów. Fragmenty kruszejących murów ciągle broniące nieistniejącego świata przed wrogami, których już nie ma. Oglądając to wszystko mam wrażenie jakbym zapadła się w jakiś surrealistyczny sen. Dziękuję, że mogłam choć w takiej formie, Twoimi oczami zobaczyć to jakże piękne, ale i jakże smutne miejsce.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ani mnie zafascynowało całkowicie. Krajobrazem, atmosferą i ciszą, w której tak wiele można usłyszeć. Jeśli tylko będę miała możliwość, odwiedzę je ponownie. Cieszę się, że i Ciebie uwiodło to niezwykłe miejsce.

      Usuń
    2. Już robi, byłam w Ani w sierpniu tego roku. Trwają renowacje i wykopaliska. Turcja bardzo inwestuje w zabytki bo jest to dobre wizerunkowo i obecnie dochodowe.
      Ani cudowne, krajobrazy, natura niesamowite. Atmosfera miejsca nieodgadniona. Nie znajduję słów mogących oddać wszystkie wrażenia, myśli, przeżycia które tam doznałam.

      Usuń
    3. @Anonimowy
      Dziękuję za komentarz.
      Będę wdzięczna jeśli się podpiszesz.

      Usuń
  26. Piękne, niesamowite miejsce.. Czytając Twój tekst przyszły mi na myśl pola bitewne w Culloden w Szkocji..
    Serdecznie pozdrawiam:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję za to porównanie. Nie znam Szkocji więc zaraz sprawdzę w nicie:-)
      Pozdrawiam cieplutko:-)

      Usuń
  27. Witaj już listopadowo
    Piękne, ciekawe miejsce. Zatęskniłam za podróżami

    OdpowiedzUsuń
  28. Cudowna relacja! Śliczne miejsce. Uwielbiam takie. Cieszę się, że mogłaś tam być.

    OdpowiedzUsuń
  29. Niesamowite wrażenie robi zamarłe, zburzone miasto dawniej tętniące życiem. Dla ludzi nauczka, aby pamiętali, że Ziemia -Gaja potrafi się przed nimi obronić i ukarać za złe traktowanie...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Aniu, niestety ludzie nie uczą się na swoich błędach, nie wyciągają wniosków. Z uporem maniaka dążą do zagłady. Ech, dla ludzkości nie ma już nadziei...

      Usuń

Każdy komentarz jest jak okruszek zostawiony na ścieżce – prowadzi do spotkania. Napisz słowo, zdanie, myśl – miło mi będzie Cię tu "usłyszeć".